niedziela, 13 maja 2012

Baba Jaga - o czym tak napradę jest ta bajka?



Bajkę o Jasiu i Małgosi znamy wszyscy – dzieci poszły do lasu trafiły do chatki Baba Jagi – Ona chciała je zjeść, ale one ją przechytrzyły i to ona spalona została w piecu.
A może nie tak, oryginalnie brzmiała ta opowieść? Może właśnie w piecu spalono jej prawdziwe znaczenie?
Może te dzieci poszły do niej na naukę – może ojciec celowo je do jej chatki posłał?
Może nie chciało im się starych tradycji uczyć i babę dały na stos a może ogień miał inną inicjacyjną rolę?
Od dziecka znam tę bajkę – od dziecka zawsze mnie zadziwiał jej apetyt na dzieci. A już najbardziej niezrozumiałe było – to, że rodzice posyłają te dzieci do lasu. Jak by chciały b tam poszły a jednocześnie obawiają się tej wyprawy. Więcej niespójności dostrzegać zaczęłam z czasem.
Kim była Baba Jaga? Okazuje się, że znaczące miejsce zajmowała w słowiańskich wierzeniach.
Z czasem dopiero zdegradowano ją do roli, jaka ukazana jest w bajce – starej wiedzmy mieszkającej w lesie. W różnych opowieściach pojawia się jako postać pożerająca kolejne osoby. Gustowała zdecydowanie jednak w dzieciach.
Jej symbole to kocioł, miotła, ogień, sowa, odosobnienie, dziki las, kruk.
Wszystkie te symbole wskazują na jej transformacyjny charakter. Na jej rolę strażniczki życia śmierci, przemiany.
Dzikie, odludne pustkowie sprzyjało wprowadzeniu do świata natury dzikich insektów, pradawnych mądrości i wreszcie idealnie nadawało się do przemiany.
Baba Jaga jeśli spojrzeć na nią w świetle ognia pochyloną nad magicznym kotłem jawi się jako pradawna Bogini. Bogini przeprowadzająca młodzież przez inicjację ( tu nasuwa się analogia do pożerania dzieci). Ponoć miała ona moc rozmawiania z dzikimi zwierzętami.
Mieszając w kotle zmieniała jedne formy w inne. Coś umierało rodziło się nowe.
Bogini żyjąca na odludziu z dala od kultury – gdyż jej rolą Było uwalnianie w nas tego co dzikie nie nazwane. Budziła dzikie instynkty, otwierała na podszept ciała.
Jej kocioł kojarzy mi się z rozpalaniem ognia w macicy. Z budzeniem seksualności, kreatywności. Radości. Kontakt z tym co  brzuchu zaklęte daje wiele radości. Ja widzę Baba Jagę jak stoi i trzyma się za swój brzuch trzęsący się od śmiechu. Jest dzika wolna nie ogląda się na nikogo i nic. Robi to, co ma ochotę. Ma odwagę być taką, jaka jest naprawdę.
Zna ona tajemnice śmierci, więc Tym bardziej cieszy się z życia.
Kim jest postać z znanej bajki? Według profesora Zygmunta Krzaka z Instytutu Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk chodzi tu o zohydzoną postać dawnej bogini, charakterystykę stworzoną przez męskie elity religijne i świeckie, zwalczające religię matriarchalną.